Tái chế đóng vai trò then chốt trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến các hệ sinh thái tự nhiên. Khi chúng ta tái chế, nhu cầu khai thác nguyên liệu thô giảm đáng kể, từ đó hạn chế các hoạt động tàn phá môi trường như phá rừng, đào mỏ, hay chuyển hướng dòng sông – những hoạt động phá vỡ cân bằng sinh thái và đe dọa đa dạng sinh học. Theo Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), hơn 80% các loài động vật hoang dã bị đe dọa do mất môi trường sống vì khai thác tài nguyên quá mức. Tái chế giúp giảm áp lực này, bảo vệ các loài động thực vật khỏi nguy cơ tuyệt chủng.
Một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với hệ sinh thái biển hiện nay là ô nhiễm nhựa. Mỗi năm, khoảng 8-12 triệu tấn nhựa đổ ra đại dương, tương đương với một xe tải rác mỗi phút (theo Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc – UNEP). Rác thải nhựa không được tái chế có thể trôi dạt hàng ngàn km, phân hủy thành vi nhựa và đầu độc sinh vật biển. Hơn 1 triệu sinh vật biển, bao gồm cá voi, rùa và chim biển, chết mỗi năm do nuốt phải nhựa hoặc mắc kẹt trong rác thải nhựa. Đặc biệt, vi nhựa đã xâm nhập vào chuỗi thức ăn, gây rủi ro cho sức khỏe con người thông qua hải sản tiêu thụ. Tái chế nhựa hiệu quả sẽ giúp giảm thiểu thảm họa này, bảo vệ sự sống của các đại dương.
Các hoạt động khai thác và sản xuất nguyên liệu thô không chỉ phá hủy môi trường sống mà còn gây ô nhiễm nghiêm trọng. Khai thác mỏ thải ra hàng triệu tấn chất độc hại như chì, thủy ngân và asen, làm ô nhiễm đất và nguồn nước ngầm. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), khoảng 20% nguồn nước ngọt toàn cầu bị ô nhiễm do hoạt động công nghiệp, trong đó ngành khai khoáng đóng góp phần lớn. Tái chế giúp giảm đáng kể lượng chất thải độc hại này. Ví dụ, tái chế điện tử ngăn chặn 70% lượng kim loại nặng rò rỉ vào môi trường so với chôn lấp. Ngoài ra, sản xuất từ nguyên liệu tái chế cũng giảm 40-90% khí thải độc hại so với quy trình sản xuất mới, góp phần cải thiện chất lượng không khí.
Tái chế không chỉ giảm ô nhiễm mà còn tiết kiệm nước – nguồn tài nguyên quý giá đang ngày càng khan hiếm. Sản xuất giấy từ nguyên liệu mới tiêu thụ gấp đôi lượng nước so với giấy tái chế, trong khi sản xuất nhôm từ quặng cần lượng nước gấp 10 lần so với tái chế. Việc giảm khai thác nguyên liệu cũng hạn chế tình trạng xói mòn đất và bồi lấp sông ngòi, vốn đe dọa nghiêm trọng đến hệ thủy sinh. Các nhà khoa học ước tính hơn 50% các loài cá nước ngọt đang suy giảm do môi trường sống bị phá hủy. Bằng cách tái chế, chúng ta có thể giảm bớt áp lực lên các hệ sinh thái nước ngọt, bảo vệ nguồn sống của hàng triệu loài động thực vật.
